बँकिंग कोरस्पॉन्डंट म्हणजे काय?

 

बँकिंग कोरस्पॉन्डंट म्हणजे काय? : इन्टरनॅशनल रिसोर्स बँकसोबत मासिक उत्पन्नाची संपूर्ण माहिती

लेखक: अमरसिंहराजे, इकॉनॉमिस्ट
(अर्थशास्त्रातील २०+ वर्षांचा अनुभव असलेले अमरसिंहराजे यांनी ग्रामीण अर्थव्यवस्था, फायनान्शिअल इन्क्लूजन आणि महिला सक्षमीकरणावर अनेक संशोधन केले आहेत.)

 बँकिंग कोरस्पॉन्डंट आणि फायनान्शिअल इन्क्लूजन

भारतातील बँकिंग कोरस्पॉन्डंट (Banking Correspondent) ही बँकिंग क्षेत्रातील क्रांती आहे. हे बिझनेस कोरस्पॉन्डंट (Business Correspondent - BC) म्हणून ओळखले जाते, जे ग्रामीण आणि दुर्गम भागात बँकिंग सेवा पोहोचवतात. इंटरनॅशनल रिसोर्स बँक (International Resource Bank) सारख्या बँकांसोबत काम करून कोणतेही व्यक्ती – विशेषतः महिला आणि स्वयं सहायता गट (SHG) सदस्य – घरबसल्या मासिक उत्पन्न मिळवू शकते. RBI च्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, हे मॉडेल फायनान्शिअल इन्क्लूजन, ग्रामीण बँकिंग आणि महिला उद्योजकता वाढवते.internationalresourcebank.in+2​

बँकिंग कोरस्पॉन्डंट म्हणजे काय? भूमिका आणि जबाबदाऱ्या

बँकिंग कोरस्पॉन्डंट ही बँकेची अधिकृत एजंट असते जी शाखा नसलेल्या भागात बँकिंग सेवा देते. इंटरनॅशनल रिसोर्स बँक सारख्या बँकांसाठी ते खाते उघडणे, रोख रक्कम जमा-उतरवणे, मनी ट्रान्सफर, छोटे कर्ज वितरण आणि विमा विक्री करतात. मुख्य भूमिका:

• KYC आणि खाते उघडणे: आधार कार्डाने झटपट खाती उघडणे.

• डिपॉझिट आणि विथड्रॉईल: ₹२००० पर्यंत रोख व्यवहार.

• डिजिटल पेमेंट्स: UPI, AePS, DBT (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर).

• लोन आणि विमा: MSME साहाय्यक, कृषी कर्ज आणि विमा धोरणे विक्री.​

महिलांसाठी हे वर्क फ्रॉम होम जॉब आहे – फक्त स्मार्टफोन आणि इंटरनेट पुरेसे!

इंटरनॅशनल रिसोर्स बँकसोबत बँकिंग कोरस्पॉन्डंट कसे होऊ?

इंटरनॅशनल रिसोर्स बँक (IRB) ही ग्रामीण आणि MSME केंद्रित बँक आहे जी डिजिटल बँकिंग कोरस्पॉन्डंट आणि रिसोर्स एक्झिक्युटिव्ह सारख्या भूमिका देते. अर्ज प्रक्रिया सोपी:

1. IRB च्या वेबसाइटवर (internationalresourcebank.in.net) नोंदणी.

2. ट्रेनिंग: ऑनलाइन/ऑफलाइन सत्रे (MSME सहाय्यक प्रमाणपत्र).

3. KYC आणि बॅकग्राउंड व्हेरिफिकेशन.

4. POS मशीन आणि सॉफ्टवेअर पुरवठा.

IRB मध्ये ग्राम कोरस्पॉन्डंट म्हणून सुरू करून उच्च पदांपर्यंत प्रोमोशन.internationalresourcebank.in+2​

मासिक उत्पन्न कसे मिळते? कमिशन स्ट्रक्चर आणि उदाहरणे

बँकिंग कोरस्पॉन्डंट सॅलरी ही पूर्णपणे कमिशन बेस्ड असते. IRB सारख्या बँकांकडून ट्रान्झॅक्शननुसार पेमेंट:

सेवा प्रकार	कमिशन रेट (प्रति ट्रान्झॅक्शन)	उदाहरण मासिक उत्पन्न (१०० ट्रान्झॅक्शन)
खाते उघडणे	₹५०-१००	₹५,०००-१०,०००
डिपॉझिट/विथड्रॉईल	०.५% किंवा ₹१५ (कमीत कमी)	₹१,५००-३,०००
DBT/AePS	०.५%-१%	₹२,०००-५,०००
लोन वितरण/विमा	१%-२%	₹३,०००-१०,०००
एकूण सरासरी	-	₹१०,०००-२५,०००+

• मिनिमम मासिक पेमेंट: RBI नुसार ₹५,०००. ​

• उच्च उत्पन्न: सक्रिय BC ₹२०,०००-५०,००० मिळवतात (ट्रान्झॅक्शन व्हॉल्यूमवर).​

• IRB मध्ये अतिरिक्त इन्सेंटिव्ह: MSME साहाय्यकसाठी बोनस.internationalresourcebank.in​

स्वयं सहायता गट (SHG) महिलांसाठी हे महिला स्वावलंबन चे साधन – गटात एकत्र काम करून उत्पन्न दुप्पट!

फायदे आणि आव्हाने

फायदे:

• घरबसल्या कमाई: ग्रामीण महिला उद्योजकांसाठी आदर्श.

• ट्रेनिंग फ्री: IRB कडून पूर्ण सपोर्ट.

• स्केलेबल: नेटवर्क वाढवून उत्पन्न वाढ.​

आव्हाने: कमी ट्रान्झॅक्शनवर कमी कमिशन, इंटरनेट इश्यूज. उपाय: नियमित ट्रेनिंग आणि मार्केटिंग. ​

सुरू करण्यासाठी टिप्स आणि RBI मार्गदर्शन

• SEO टिप्स: "बँकिंग कोरस्पॉन्डंट जॉब", "IRB BC कमाई", "ग्रामीण बँकिंग कोरस्पॉन्डंट सॅलरी" शोधा.

• RBI: BC साठी NGO/SHG ला प्राधान्य.​

• IRB शी संपर्क: internationalresourcebank.in.net वर अर्ज.

निष्कर्ष: इंटरनॅशनल रिसोर्स बँक सोबत बँकिंग कोरस्पॉन्डंट होणे हे ग्रामीण अर्थव्यवस्था, महिला सक्षमीकरण आणि डिजिटल बँकिंग साठी सोनेरी संधी आहे. आजच सुरू करा आणि आर्थिक स्वावलंबन साधा!

शेअर करा, कमेंट करा आणि अधिक जाणून घ्या.
#BankingCorrespondent #IRB #FinancialInclusion #WomenEmpowerment